Rak u dzieci coraz częstszy w Europie. Co pokazują nowe dane i jak reaguje UE?

Wzrost zachorowań na nowotwory u dzieci w Europie

Według najnowszych danych z Unii Europejskiej, liczba dzieci i młodzieży diagnozowanych z nowotworami systematycznie rośnie. W 2022 roku w krajach UE nowotwór wykryto u około 13,8 tysiąca osób w wieku od 0 do 19 lat, co oznacza, że jedno na 326 dzieci zachoruje przed ukończeniem dwudziestego roku życia.

W tym samym roku rak przyczynił się do śmierci ponad 2100 młodych Europejczyków. U najmłodszych dzieci (0–4 lata) najczęściej diagnozowane są białaczki, guzy centralnego układu nerwowego oraz nerwiaki zarodkowe. Z kolei u nastolatków (15–19 lat) przeważają chłoniaki, guzy OUN, nowotwory nabłonkowe oraz czerniaki.

Znaczące różnice regionalne i główne czynniki ryzyka

Światowa Organizacja Zdrowia donosi, że w krajach wysokorozwiniętych aż 80% dzieci z rakiem można wyleczyć. Mimo to, między poszczególnymi państwami UE występują znaczne różnice w skuteczności leczenia i wskaźnikach przeżywalności. Trudno wskazać typowe czynniki ryzyka związane ze stylem życia u najmłodszych, ponieważ w dużej mierze decydują tu predyspozycje genetyczne oraz inne mechanizmy biologiczne.

Europejski Plan Walki z Rakiem oraz program EU Cancer Mission przewidują na lata 2021–2024 kwotę ok. 490 milionów euro, z czego około 20% zostanie przeznaczone na badania nad nowotworami wieku dziecięcego. Inicjatywy takie jak Europejska Sieć Referencyjna ds. Onkologii Pediatrycznej (ERN PaedCan) czy krajowe programy SIOP Europe koncentrują się na identyfikowaniu luk w opiece i podnoszeniu standardów leczenia młodych pacjentów.

 

Objawy, na które powinni zwrócić uwagę rodzice

Wśród symptomów, które powinny wzbudzić niepokój u rodziców, wymienia się m.in.:

• długotrwałą gorączkę,
• nagłą utratę masy ciała,
• powtarzające się silne bóle głowy połączone z wymiotami,
• powiększone węzły chłonne,
• krwawienia niewyjaśnionego pochodzenia,
• wczuwalne guzy lub zgrubienia.

Nie wolno stawiać diagnozy na własną rękę – każdy niepokojący objaw powinien zostać skonsultowany z pediatrą. W przypadkach nagłych, takich jak intensywny ból głowy, drgawki, duszności czy masywny krwotok, natychmiast trzeba skorzystać z pomocy medycznej.

System ochrony zdrowia musi skoncentrować się na wdrożeniu szybkich ścieżek diagnostycznych, wielodyscyplinarnej opiece, rehabilitacji oraz na prowadzeniu wysokiej jakości rejestrów pacjentów. Tylko tak kompleksowe działania pozwolą na realne poprawienie sytuacji oraz zniwelowanie różnic między poszczególnymi krajami.

 

Unia Europejska stawia na badania i opiekę pediatryczną

Nowotwory wieku dziecięcego stanowią rzadkie przypadki, jednak ich konsekwencje bywają bardzo poważne. Choć w krajach wysoko rozwiniętych przeżywalność stale wzrasta, wzrost liczby zachorowań budzi obawy. Dlatego Unia Europejska wraz z państwami członkowskimi, w tym Polską, zwiększa inwestycje w badania naukowe, opiekę medyczną i edukację społeczną, aby jak najwięcej dzieci miało szansę na pełne wyzdrowienie i powrót do normalnego życia.