Odkryli kolejny symptom demencji. To dzieje się częściej niż myślisz

Demencja — globalne wyzwanie zdrowotne

Według raportu Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) w 2021 roku aż 57 milionów osób na całym świecie cierpiało na demencję. Każdego roku diagnozuje się kolejne 10 milionów nowych przypadków. Demencja, będąca siódmą najczęstszą przyczyną zgonów, jest jednym z głównych powodów niepełnosprawności u osób starszych.

 

Termin ten obejmuje różnorodne choroby wpływające na pamięć, zdolność myślenia oraz wykonywania codziennych czynności. Cierpiący na nią pacjenci, ich rodziny oraz opiekunowie stają przed ogromnym wyzwaniem. Koszty leczenia i opieki nad osobami z demencją na całym świecie sięgnęły w 2019 roku przeszło 1,3 biliona dolarów.

Jak niski sen wpływa na ryzyko demencji?

Związek między niewystarczającą ilością snu a późniejszym rozwojem demencji potwierdzają liczne badania. Neurobiolog Maiken Nedergaard z Uniwersytetu Rochester zauważa, że osoby śpiące mniej niż sześć godzin na dobę znajdują się w grupie podwyższonego ryzyka wystąpienia tej choroby.

Zaburzenia snu bardzo często poprzedzają pierwsze oznaki demencji o wiele lat.

Dowodem na powyższe są badania opublikowane w prestiżowym czasopiśmie „Neurology”, które potwierdzają, że problemy ze snem mogą być wczesnym sygnałem ostrzegawczym.

 

Nadmierna senność — niepokojący objaw

– Sen jest niezbędny dla zachowania prawidłowych funkcji poznawczych, ponieważ pozwala mózgowi odpocząć i zregenerować się, zwiększając naszą zdolność do jasnego myślenia i zapamiętywania informacji – mówi Yue Leng z Uniwersytetu Kalifornijskiego w San Francisco.

 

W badaniu wzięło udział 733 kobiety po 80. roku życia, śledzone pod kątem snu przez 5 lat za pomocą specjalistycznych urządzeń. Naukowcy analizowali zarówno jakościowy sen nocny, jak i sen w ciągu dnia. U 22% z uczestniczek rozwinęły się łagodne zaburzenia poznawcze, a ponad 13% zostało zdiagnozowanych z chorobą Alzheimera lub inną formą demencji.

 

Okazało się, że kobiety cierpiące na nadmierną senność w ciągu dnia, wynikającą ze słabej jakości snu nocnego, dwukrotnie częściej zachorowały na demencję. W grupie o zwiększonej senności 19% rozwinęło chorobę Alzheimera lub inną postać demencji, podczas gdy w grupie z regularnym snem odsetek ten wyniósł jedynie 8%.

 

Znaczenie zdrowego snu dla mózgu

Badania wskazują, że zarówno kobiety, jak i mężczyźni w wieku 30–40 lat, którzy doświadczają nocnych wybudzeń, są bardziej podatni na problemy z pamięcią i funkcjami poznawczymi w przyszłości. Osoby starsze, u których występują zaburzenia snu, często wykazują zmiany mózgowe typowe dla choroby Alzheimera.

 

Jednym z kluczowych elementów jest zdolność zdrowego snu do oczyszczania mózgu z toksycznego beta-amyloidu — białka związnego z rozwojem Alzheimera. Słaby sen sprzyja jego gromadzeniu się, nasilając ryzyko choroby.

 

Eksperci podkreślają, jak ważna jest codzienna higiena snu, którą warto promować, by poprawić jego jakość i zminimalizować ryzyko demencji.

 

 

Nawyki sprzyjające zdrowemu snu

Dbałość o higienę snu to między innymi:

• utrzymywanie stałych godzin zasypiania i budzenia, także w weekendy,
• ograniczenie korzystania z ekranów (telefon, komputer) przed snem,
• unikanie alkoholu i kofeiny w późnych godzinach dnia,
• stosowanie technik relaksacyjnych przed położeniem się spać,
• codzienne spacery na świeżym powietrzu.

 

Osoby mające problemy ze snem wynikające z przyczyn psychologicznych, takie jak bezdech senny, mogą skorzystać z terapii poznawczo-behawioralnej.