Odkryto niepokojące zmiany we krwi Sławosza po powrocie z misji kosmicznej

Powrót Sławosza Uznańskiego‑Wiśniewskiego z misji kosmicznej

Dr Sławosz Uznański‑Wiśniewski, drugi Polak, który poleciał w kosmos, wrócił niedawno na Ziemię po misji trwającej 18 dni na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Załoga rakiety Falcon 9, która 25 czerwca 2025 roku wystartowała z Cape Canaveral, objęła między innymi polskiego inżyniera pracującego dla Europejskiej Agencji Kosmicznej oraz byłego pracownika CERN. Podczas misji Uznański realizował aż 13 eksperymentów naukowych, w tym trzy specjalnie dedykowane polskim badaniom, skupiającym się na zdrowiu psychicznym, mikrobiomie jelitowym oraz układzie odpornościowym.

 

Intensywne badania i codzienne wyzwania na orbicie

Podczas pobytu w przestrzeni kosmicznej dr Uznański prowadził testy nowatorskich metod radzenia sobie ze stresem, wykorzystując EEG, analizował wpływ warunków panujących na orbicie na stabilność leków oraz uczestniczył w eksperymentach biofabrykacji z wykorzystaniem zmodyfikowanych drożdży. Swoimi dziennikami wideo i transmisjami edukacyjnymi dotarł do młodzieży w Polsce, inspirując kolejne pokolenia do nauki i spełniania marzeń o eksploracji kosmosu.

 

Adaptacja do grawitacji po powrocie na Ziemię

Misja zakończyła się 14 lipca, gdy kapsuła załogi wodowała u wybrzeży Kalifornii po 288 okrążeniach Ziemi. Jednak dla ciała astronauty powrót na Ziemię stanowił początek trudnego procesu adaptacyjnego. Zamiast oficjalnych uroczystości i błysku fleszy, dr Uznański‑Wiśniewski został przewieziony bezpośrednio do specjalistycznego centrum medycznego w Houston, a następnie do Envihab – ośrodka rehabilitacyjnego Europejskiej Agencji Kosmicznej w Kolonii.

 

Rozpoczęto kompleksowe badania neurologiczne, okulistyczne oraz testy równowagi i czucia głębokiego. Codziennie wykonywał obowiązkowe ćwiczenia siłowe i stabilizacyjne, które pomagały jego organizmowi przystosować się na nowo do działania siły grawitacji. Powrót z warunków mikrograwitacji to jak uczenie się chodzenia od zera – ciało musi na nowo zrozumieć swoją wagę, ciśnienie krwi i prawidłową postawę. Żona astronauty udostępniła zdjęcia, które ukazały, jak ostrożny i wsparcie wymagający jest ten powrót, nawet przy tak prostych czynnościach, jak przejście z noszy do wózka inwalidzkiego.

 

 

Niepokojące odkrycia we krwi astronauty

Analiza krwi pobranej bezpośrednio po powrocie Sławosza dostarczyła lekarzom cennych informacji na temat wpływu pobytu w kosmosie na ludzki organizm. Wykryto objawy hipowolemii, czyli przemieszczania się płynów ustrojowych charakterystyczne dla środowiska mikrograwitacji. Twarz mogła być opuchnięta, podczas gdy kończyny doświadczały niedokrwienia, co wymagało natychmiastowego podania roztworu soli fizjologicznej, aby przywrócić prawidłowe parametry krwi i tętna.

 

Eksperci zauważyli również zakłócenia w składzie mikrobiomu jelitowego, co może mieć dalekosiężny wpływ na układ odpornościowy oraz metabolizm. Ponadto zaobserwowano zmiany w ekspresji genów i białek w komórkach odpornościowych, które mogą okazać się przełomowe w kontekście nie tylko przyszłych misji kosmicznych, ale także terapii medycznych na Ziemi. Badania wykazały także, że niektóre leki ulegają degradacji pod wpływem promieniowania kosmicznego i braku grawitacji, co jest kluczową wskazówką dla planowania długotrwałych podróży poza orbitę.

 

Znaczenie badań dla przyszłości kosmosu i medycyny

Dane uzyskane z krwi współczesnego astronauty to prawdziwy skarb dla naukowców. Pozwalają one lepiej zrozumieć, jak warunki panujące poza Ziemią wpływają na ciało oraz jak można opracować metody minimalizujące ryzyko dla zdrowia w misjach na Marsa czy dalsze wyprawy. Sławosz Uznański‑Wiśniewski nie tylko zapisał się na kartach polskiej historii jako pionier polskiej obecności w przestrzeni kosmicznej, ale także przyczynił się do rozwoju medycyny przyszłości.

„Ta misja to dopiero początek kosmicznej przygody dla Polski” – podkreśla sam dr Uznański, którego doświadczenia będą inspiracją i źródłem wiedzy dla kolejnych pokoleń badaczy i astronautów.